 |
| പ്രാഗ് മഹല്‍ |
 |
| നഗരക്കാഴ്ച |
ഗുജറാത്ത് യാത്ര - ഭാഗം -6
ഭുജ്
ഹോഡ്കയില്‍ നിന്നും വീണ്ടും പരന്നൊഴുകുന്ന ഇടങ്ങളിലേക്ക്. ഈ യാത്ര ഭുജിലേക്കാണ്. ഭൂകമ്പത്തില്‍ തകര്‍ന്നടിഞ്ഞ ഭുജില്‍ 2001ല്‍ വന്ന ഓര്‍മ്മകള്‍ക്ക് ഇപ്പോഴും ജീവനുണ്ട്. അന്ന് നാല് ട്രക്ക് നിറയെ സാധനങ്ങളുമായാണ് ഡല്‍ഹിയില്‍ നിന്നും വന്നത്. വിവിധ മലയാളി സംഘടനകള്‍ ശേഖരിച്ച മരുന്നുകള്‍,കമ്പിളി, ഭക്ഷണം എന്നിങ്ങനെ ദുരിതബാധിതര്‍ക്കാമവശ്യമായ സാധനങ്ങള്‍. എവിടെയും തകര്‍ന്നടിഞ്ഞ കെട്ടിടങ്ങളും നിസ്സഹായരായി നില്ക്കുന്ന മനുഷ്യരും . അതായിരുന്നു ഭൂകമ്പം വിതച്ച നാട്ടിലെ അവസ്ഥ. വന്‍ നിക്ഷേപങ്ങള്‍ സ്വന്തമായുള്ളവര്‍, വലിയ വാഹനങ്ങളും വീടുമുള്ളവര്‍, മികച്ച ജോലി ചെയ്യുന്നവര്‍, ഇവരെല്ലാം ബ്രഡിനുവേണ്ടിയും കുടിവെള്ളത്തിനു വേണ്ടിയും ക്യൂ നില്ക്കുന്ന കാഴ്ച. മനുഷ്യന് എല്ലാം മറക്കാന്‍ കഴിവുള്ളതിനാല്‍ അവര്‍ വീണ്ടും പഴയപോലെ ആയിട്ടുണ്ടാകും. ജാതിയും മതവും സ്റ്റാറ്റസുമൊക്കെ തിരികെ പിടിച്ചിട്ടുണ്ടാകും. ഞാന്‍ ഓര്‍ത്തു.
ഭുജിലെ പ്രാഗ് മഹല്‍ പാലസ്സായിരുന്നു ലക്ഷ്യം. ദര്‍ബര്‍ ഗഡിലാണത്. കച്ച് സ്റ്റഡി സെന്ററും അവിടെയാണ്. 450 വര്‍ഷം മുന്‍പ് നിര്‍മ്മിച്ചതാണ് റാന്‍ നിവാസ്. 2001ലെ ഭൂമി കുലുക്കത്തില്‍ പൊളിഞ്ഞു. റാണിവീട് മാത്രമാണ് ബാക്കിയായത്. മാര്‍ബിളിലെ കൊത്തുപണികളാണ് ഇതിന്റെ പ്രത്യേകത. 1510ലാണ് കൊട്ടാരം നിര്‍മ്മിച്ചത്. റാവു ശ്രീ ഖെന്‍ഗുര്‍ജിയാണ് 1548ല്‍ പണിപൂര്‍ത്തിയാക്കിയത്. പ്രാഗ് മഹല്‍ നിര്‍മ്മിച്ചത് 1865ല്‍ മഹാറാവ് ശ്രീ പ്രാഗാമാന്‍‌ജിയുടെ കാലത്താണ്. കേണല്‍ ഹെന്‍ട്രി സെയിന്റ് ക്ലെയര്‍ പില്ക്കിന്‍സിന്റേതായിരുന്നു ഡിസൈന്‍. നിയോ ഗോത്തിക് സ്റ്റൈലിലാണ് നിര്‍മ്മാണം. ഇറ്റാലിയന്‍ ഇന്റീരിയറും ദര്‍ബാര്‍ ഹാളും വലിയ മുറികളും വരാന്തകളും ആകര്‍ഷണീയ കാഴ്ചകളാണ്.
ചുവന്ന സാന്‍ഡ്സ്റ്റോണും വെള്ള മാര്‍ബിളുമാണ് ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്. കൊത്തുപണികള്‍ ഒറ്റക്കല്ലുകളിലാണ് നിര്‍വ്വഹിച്ചിട്ടുള്ളത്. 150 അടിയുള്ള ക്ലോക്ക് ടവറും മണിയുമാണ് മറ്റൊരാകര്‍ഷണം. പത്തൊന്‍പ‍താം നൂറ്റാണ്ടിലെ കൊളോണിയല്‍ ആര്‍ക്കിടെക്ചറാണ്. അമീര്‍ഖാന്റെ പ്രസിദ്ധമായ സിനിമ ലഗാന്‍ ഷൂട്ട് ചെയ്തത് ഭുജിലായിരുന്നു. പാലസ്സിലും ഷൂട്ടിംഗ് നടന്നിരുന്നു.
ക്ലോക്ക് ടവറിലേക്ക് 56 പടികളാണുള്ളത്. ഒരാള്‍ക്ക് മാത്രം പോകാന്‍ കഴിയും വിധം ഇടുങ്ങിയതാണ് വഴി.
ഇത്തരം ടവര്‍ ഇന്ത്യയില്‍ രണ്ടെണ്ണമാണുള്ളത്. ഒന്ന് ഭുജിലും മറ്റൊന്ന് മുംബയിലും. ഭുജിലെ ടവര്‍ 1865ലാണ് സ്ഥാപിച്ചത്. 1877ല്‍ ക്ലോക്ക് പ്രവര്‍ത്തിച്ചു തുടങ്ങി. അഞ്ചാം നിലവരെയാണ് പടികളുള്ളത്. ആദ്യ നിലയില്‍ താക്കോല്‍ മുകളിലേക്കും താഴേക്കും നീക്കാനുള്ള ഭാരങ്ങളാണ് സജ്ജീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. രണ്ടാം നിലയില്‍ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുള്ള പെന്‍ഡുലത്തിന് 100 കിലോ തൂക്കമുണ്ട്. മൂന്നാം നിലയിലാണ് ക്ലോക്ക് മഷീനറികള്‍ ഒരുക്കിയിരിക്കുന്നത്. നാലില്‍ മണികളാണുള്ളത്. അതിന്റെ തൂക്കം എഴുനൂറ് കിലോ വരും . അഞ്ചാം നില കാഴ്ച ഗാലറിയാണ്. പുറത്തേക്ക് നോക്കിയാല്‍ ഭുജിന്റെ നഗരക്കാഴ്ചകള്‍ കാണാം.ആദ്യ 15 മിനിട്ടിന് നാല് തവണ, 30 മിനിട്ടിന് എട്ട് തവണ, 45 മിനിട്ടിന് 12 തവണ, അറുപത് മിനിട്ടിന് 16 തവണ എന്ന രീതിയിലാണ് മണി മുഴങ്ങുക.മുഗള്‍ ഭരണകാലത്ത് വടക്കുനിന്നും പലായനം ചെയ്ത കാമാഗര്‍ വംശക്കാരുടെ ചിത്രപ്പണികള്‍ കൊട്ടാരത്തിലുണ്ട്.
ഭുജില്‍ ഇടയ്ക്കിടെയുണ്ടാകുന്ന ഭൂമികുലുക്കത്തെക്കുറിച്ച് അവിടെ ഒരൈതീഹ്യം നിലനില്ക്കുന്നുണ്ട്. അതിങ്ങനെയാണ്. ഭൂമി ഒരു പാമ്പിന്റെു മുകളിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഭുജില്‍ കൊട്ടാരം നിര്‍മ്മിക്കാന്‍ തീരുമാനിച്ച രാജാവ് അത് നിര്‍മ്മിച്ചത് പാമ്പിന്റെ തലയ്ക്ക് ആണിയടിച്ചായിരുന്നു.അത് തലയില്‍ കൃത്യമായി പതിച്ചുവോ എന്ന് പലര്‍ക്കും സംശയമായി. സംശയം തീരാനായി ആണി ഊരി. അതില്‍ ചോരയുണ്ടായിരുന്നു. തുടര്‍ന്ന് വീണ്ടും അടിച്ചു കയറ്റുമ്പോഴേക്കും പാമ്പ് തല മാറ്റിയിരുന്നു. വാലിലാണ് ആണി കയറിയത്. വാലിലെ ആണി ഊരാനുള്ള ശ്രമത്തിന്റെു ഭാഗമായി പാമ്പ് ഇടയ്ക്കിടെ ഇഴയുമ്പോഴാണ് ഭൂമികുലുക്കമുണ്ടാകുന്നത് എന്നാണ് വിശ്വാസം.
പ്രാഗ് മഹലിനോട് ചേര്‍ന്നു തന്നെയാണ് ഐന മഹല്‍. അവിടത്തെ ഹാള്‍ ഓഫ് മിറര്‍ പഴക്കം ചെന്നെങ്കിലും ശ്രദ്ധേയം. മെയിന്റനന്‍സ് കുറവാണ്. സ്വകാര്യ മേല്‍നോട്ടത്തിലാണ് മഹലുള്ളത്. 1750ല്‍ ലാഖ് പത് ജി നിര്‍മ്മിച്ചതാണ് ഐന മഹല്‍. റാം സിംഗ് മുലമാണ് കലാകാരന്‍. 15 വര്‍ഷം യൂറോപ്പില്‍ കലാപഠനം നടത്തിയ ആളാണ് മുലം. മാണ്ട്വിയില്‍ ഗ്ലാസ്സ് ഫാക്ടറി തുടങ്ങിയാണ് ആവശ്യമായ ഗ്ലാസ്സുകള്‍ തയ്യാറാക്കിയത്. ചാള്‍സ് ഹാര്‍ഡിംഗിന്റെ ചിത്രങ്ങളും പ്രദര്‍ശനത്തിലുണ്ട്.
രാജാവായിരുന്ന ശ്രീ മദന്‍സിംഗ്ജി ബ്രിട്ടീഷുകാരമായി നല്ല സൌഹൃദത്തിലായിരുന്നു. മുഗളരുടെ ഭരണകാലത്ത് അവരുടെ അധീശത്വം അംഗീകരിച്ച രാജാക്കന്മാര്‍ മുഗള്‍ ചക്രവര്‍ത്തിമാരുടെ ചിത്രമുള്ള നാണയങ്ങളാണ് വിനിമയത്തിന് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. എന്നാല്‍ സ്വാതന്ത്യം പ്രഖ്യാപിച്ചതോടെ ജയ്ഹിന്ദ് കൊത്തിയ നാണയം നിര്‍മ്മിച്ചു. ഗ്ലാസ്സ് പെയിന്റിങ്ങുകളും ലിത്തോ പെയിന്റിങ്ങുകളും കൊട്ടാരത്തില്‍ സമൃദ്ധം. ഭുജിലെ സ്വാമി നാരായണ്‍ മന്ദിറും സമ്പന്നമായ ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ്.
ഭുജില്‍ നിന്നും മടങ്ങവെ ബചാവോയിലെ ഹോട്ടല്‍ അഷീസില്‍ നിന്നും ഗുജറാത്തി താലി കഴിച്ചു. തക്കാളി കറി, കിഴങ്ങ് കറി,മട്ടര്‍,ദാല്‍,മോര് എന്നിവയും ചപ്പാത്തിയും ചോറും. പരുത്തിയും റാഗിയും സമൃദ്ധി പകരുന്ന ആയിരക്കണക്കിന് ഏക്കര്‍ പാടങ്ങളിലൂടെയുള്ള യാത്ര. ജാംനഗര്‍ റിലയന്‍സിന്റെ സാമ്രാജ്യമാണ്. അവിടെ നിന്നും ദ്വാരകയിലേക്കുള്ള യാത്ര നല്ല പച്ചപ്പിലൂടെയാണ്, കടുകും തുവരയും മല്ലിയുമൊക്കെ തളിര്‍ത്തും പൂത്തും നില്ക്കുന്ന പാടങ്ങള്‍ നല്കുന്ന ഉന്മേഷം, അത് നല്കുന്ന സുഖമുള്ള കാറ്റേറ്റായിരുന്നു യാത്ര.
 |
| ഐനമഹലില്‍ നിന്നുള്ള നഗരക്കാഴ്ച |
 | ||||
| രാധാസ്വാമി മന്ദിര്‍ |
No comments:
Post a Comment